KURDPLAT

بزووتنەوەی حەماس پلانێکی ئەمریکای رەتکردەوە کە گوایە ئیدارەی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی وڵاتەکە بەنیازە کۆنترۆڵی غەززە بکات و دانیشتووانەکەیشی رابگوێزێت.

ساڵێک و 11 مانگ بەسەر دەستپێکی جەنگی غەززە تێپەڕیوە، دوای هێرشەکەی حەماس لە 7ـی ئۆکتۆبەری 2023، ئێستا بەشێکی زۆری ئەو ناوچەیەی فەلەستین بووەتە داروپەردوو و زۆربەی دانیشتووانەکەشی چەند جارێک ئاوارەبوون.

"غەززە بۆ فرۆشتن نییە"

رۆژی یەکشەممە، 01-09-2025 رۆژنامەی واشنتن پۆست بڵاویکردەوە، کۆشکی سپی بیر لە پلانێک دەکاتەوە کە تێیدا غەززە، کە نزیکەی دوو ملیۆن کەسی تێدا دەژی، بۆ ماوەی لانیکەم 10 ساڵ ببێتە ناوچەیەکی سەرپەرشتیکراو لەلایەن ئەمریکاوە.

بەگوێرەی رۆژنامە ئەمریکییەکە، کە ئاماژەی بە برۆشۆرێکی 38 لاپەڕەیی دەستپێشخەرییەکە کردووە، ئامانجەکە ئەوە دەبێت کە خاکەکە بکرێتە شوێنێک بۆ راکێشانی گەشتیاران و ناوەندێکی تەکنەلۆژیای پێشکەوتوو.

پلانەکە هەروەها داوای گواستنەوەی کاتیی لانیکەم هەموو دانیشتووانی غەززە دەکات، یان لە رێگەی رۆیشتنی "خۆبەخشانە" بۆ وڵاتانی دیکە یان بۆ ناوچەی سنووردار و پارێزراو لەناو کەرتەکە.

رۆژی دووشەممە 01-09-2025 باسم نەعیم، ئەندامی مەکتەبی سیاسیی حەماس رەخنەی تووندی لە پێشنیازەکە گرت و جەختی کردەوە: "غەززە بۆ فرۆشتن نییە. غەززە بەشێکە لە نیشتمانی گەورەتری فەلەستین."

ترەمپ یەکەم جار لە مانگی شوباتدا بیرۆکەی گۆڕینی غەززەی بۆ "ریڤێرای رۆژهەڵاتی نێوەڕاست" وروژاند، باسی ئەوەشی کرد، دانیشتووانەکەی دەگوازرێنەوە و ئەمریکا کۆنترۆڵی کەرتەکە دەکات.

هێشتا وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا قسەی لەسەر ئەو دەستپێشخەرییە نەکردووە.

قاسم حەبیب، فەلەستینییەکی تەمەن 37 ساڵە و لە خێمەیەکدا لە گەڕەکی ریمالی شاری غەززە دەژی، لەوبارەیەوە دەڵێت: "ئەو پێشنیازە بێمانایە. ئەگەر دەیانەوێت یارمەتیی غەززە بدەن، رێگەکە دیارە، گوشار لەسەر نەتەنیاهوو بکرێت بۆ راگرتنی جەنگ و کوشتار."

بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان لە دوای هێرشە درۆنییەکانی مانگی 7 بەرەوە ئاساییبوونەوە دەڕوات. کۆمپانیاکانی نەوت، کە لە هەرێمی کوردستان کاردەکەن، بەردەوامن لە کاری چاککردنەوەی دامەزراوە نەوتییەکان لە کێڵگەکانیاندا.

بەپێی راپۆرتێکی گۆڤاری هەفتانەی رووپێوی ئابووری رۆژهەڵاتی نێوەڕاست، ناسراو بە (MEES)، کە بەناوبانگترین بڵاوکراوەی پەیوەست بە نەوت، گاز و وزەیە لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست و باکووری ئەفریقا و لە ساڵی 1957ـوە چاپ دەکرێت، کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکانی نەوت لە هەرێمی کوردستان لەوانە (دی ئێن ئۆ) و (گەڵف) بە وریاییەوە سەرقاڵی گەڕاندنەوەی ئەو بڕە نەوتەن کە لە دوای هێرشە درۆنییەکانەوە لە دەستچوون. ئامادەکاریش دەکەن بۆ وەبەرھێنانی نوێ لە کێڵگەکانیان، سەرەڕای ئەوەی هێشتا بۆریی هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان بە داخراوی ماوەتەوە.

مۆڵەتی تاوکێ کە بریتییە لە دوو کێڵگەی تاوکێ و پێشابوور و لەلایەن کۆمپانیای (دی ئێن ئۆی) ـی نەرویجییەوە بەڕێوەدەبرێت، بەهۆی هێرشەکانی 16 و 17 مانگی 7 ـی ئەمساڵ، زۆرترین زیانی بەرکەوت. لە نێوان دوو کێڵگەکەشدا، کێڵگەی پێشابوور زیانەکانی زۆر زیاتر بوون، لەبەر ئەوەی دامەزراوەکانی بەرهەمهێنانی نەوتی کێڵگەکە کرانە ئامانج.

دامەزراوەکانی پەیوەست بە جیاکردنەوەی ئاوی سوێر لە نەوتی خاو کە بەشێکن لە دامەزراوکانی بەرهەمهێنانی نەوت، زیانی زۆریان بەرکەوت، بەڵام زیانی کێڵگەی تاوکێ کەم بوو، لەبەر ئەوەی هێرشە درۆنییەکە، کۆگایەکی کردە ئامانج کە بەکارنەدەهات و لەبەر ئەوەش لە سەرەتای مانگی هەشتدا بەرهەمهێنانی نەوت لەو کێڵگەیە دەستیپێکردەوە.

لە مۆڵەتی تاوکێ، پێش ھێرشەکان، کۆی بەرھەمھێنان بە تێکڕا نزیکەی 80,000 بەرمیل لە رۆژێکدا بوو. ئێستا بەرھەمھێنان بۆ نزیکەی 60,000 بەرمیل لە رۆژێکدا گەڕاوەتەوە، واتە بەرھەمھێنانی 25,000 بەرمیل لە رۆژێکدا لە تاوکێ و 35,000 بەرمیل لە رۆژێکدا لە پێشخابوور.

بیژەن موسەوەر رەحمانی، سەرۆکی کۆمپانیای (دی ئێن ئۆ) رایگەیاند، لە رێگەی چارەسەری کاتییەوە، بەرهەمهێنانی نەوتیان لە کێڵگەی تاوکێ دەستپێکردووەتەوە، بەڵام لە ئاستێکی نزمتر لە پێش هێرشەکان.

رەحمانی دەڵێت، چاککردنەوەی یەکجارەکیی کێڵگەکە، کاتی زیاتری پێویستە.

سەرۆکی (دی ئێن ئۆ) ئاشکراشی کرد، گازی هاوەڵ لەگەڵ نەوت لە کێڵگەی پێشابوور دەخرێتەوە ناو کێڵگەی تاوکێ بۆ ئەوەی ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت لە کێڵگەکەدا جێگیربێت و دانەبەزێت.

لە لایەکی دیکەوە، لە کێڵگەی شێخان کە لەلایەن کۆمپانیای (گەڵف کێستۆن)، بەڕێوەدەبرێت و لە کاتی هێرشە درۆنییەکان وەک رێوشوێنێکی خۆپاراستن داخرا و نەبووەوە ئامانجی هێرشەکان، دەست بە بەرهەمهێنانی نەوت کراوەتەوە و ئێستا رۆژانە نزیکەی 40 بۆ 45 هەزار بەرمیل نەوت بەرهەمدەهێنرێت.

هەردوو کۆمپانیای (دی ئێن ئۆ) و ( گەڵف کێستۆن) پلانیان هەیە وەبەرهێنانەکانیان لە هەرێمی کوردستان زیاتر بکەن، سەرەڕای ئەوەی کێشەکانی نێوان بەغدا و هەولێر لەسەر هەناردەکردنەوەی بۆڕی نەوت بەردەوامە و هێشتاش مەترسییە ئەمنییەکان هەر لە شوێنی خۆیاندا ماون.

کۆمپانیای ( دی ئێن ئۆ) ئامادەکاری دەکات بۆ هەڵکۆڵینی بیری نوێ لە تاوکێ بە ئامانجی بەرزکردنەوەی بەرھەمھێنان بۆ نزیکەی 100,000 بەرمیل لە رۆژێکدا. کۆمپانیاکە ئێستا تاوەرێکی لێدانی بیریان هەیە لە کێڵگەکەدا و دەڵێت، فرۆشی نەوت لە بازاڕی نێوخۆیی هەرچەندە داهاتی کەمترە بۆ کۆمپانیاکە بەراورد بەو کاتانەی کە لەڕێگەی بۆڕییەوە نەوت دەفرۆشرا، بەڵام هێندە داهاتیان بۆ دەستەبەردەکات کە بتوانن خەرجییەکان دابین بکەن و وەبەرهێنانی زیاتریش لە کێڵگەکانیاندا بکەن.

بەپێی کۆمپانیاکە، نرخی تێکڕای نەوت لە بازاڕی ناوخۆدا لە چارەکی دووەمی ئەمساڵ، تەنیا 31.7 دۆلار بووە بۆ ھەر بەرمیلێک بەراورد بە 66.7 دۆلاری نرخی نەوتی برێنت.

گۆڤاری MEES ئاماژە بەوە دەکات کۆمپانیاکەی دیکە، گەڵف کیستن، هاوکات پلانی ھەیە توانای دامەزراوەکانی بەرهەمهێنان تاوەکو ساڵی 2027 بەبڕی 16,000 بەرمیل لە رۆژێکدا زیاد بکات. چاوەڕوان دەکرێت ئەم نوێکردنەوەیە 4,000 تاوەکو 8,000 بەرمیل لە رۆژێکدا بۆ ئاستی بەرهەمهێنانی کێڵگەکە زیاد بکات و پارێزگاریی باشتریش لە یەدەگی نەوتی ژێر کێڵگەکە بکات.

بەپێی MEES، گەورەترین ئاستەنگ ھێشتا بە داخراوەیی مانەوەی بۆریی هەناردەکردنەوەی نەوتە کە لە مانگی 3ـی ساڵی 2023ـوە وەستاوە. ھەرچەندە بەغدا و حکومەتی ھەرێمی کوردستان لە مانگی 7 دا لەسەر چوارچێوەیەک بۆ دەستپێکردنەوەی ھەناردەکردنەوەی نەوت رێککەوتن، بەڵام کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکانی نەوت هێشتا مەرجەکانیان جێبەجێ نەکراوە.

کۆمپانیاکان داوای رێککەوتنی سێقۆڵی لەگەڵ کۆمپانیای سۆمۆی بەبازاڕکردنی نەوتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکەن. ئەوان داوا دەکەن گەرەنتییان پێبدرێت لە پێدانی مافە داراییەکانیان، ئەو کاتەی کە هەناردەکردنەوەی نەوت دەستیپێکرد.

لەلایەکی دیکەوە کۆمپانیاکان نیگەرانن لەسەر هەڵوێستی بەغدا سەبارەت بە یاساییبوونی گرێبەستەکانیان لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان. سەرۆکی کۆمپانیای ( دی ئێن ئۆ) لەو بارەیەوە دەڵێت، لە هەر بارودۆخێکدا و لە هەر رێککەوتنێکی نوێدا بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنەوی نەوت، دەبێت دان بە یاساییبوونی گرێبەستەکانیان لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان بنرێت.

بە مەبەستی دەربڕینی پیرۆزبایی و پشتگیری، بەڕێز مەریوان حاجی جەمال، بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای ئێم جەی هۆڵدینگ، سەردانی بەڕێز (سەرهەد حاجی عبداللە) ی کرد، کە بەم دواییانە وەک بەڕێوبەری نەخشەدانانی ئاوادانی سلێمانی دەستبەکاربووە. لەم سەردانەدا، بەڕێز مەریوان حاجی جەمال گەرمترین پیرۆزبایی خۆی ئاراستە کرد و هیوای سەرکەوتن و داهاتوویەکی گەشی بۆ بەڕێزیان خواست لەم پۆستە گرنگ و خزمەتگوزارییەدا پۆستی بەڕێوبەری نەخشەدانانی ئاوادانی سلێمانی یەکێکە لە پۆستە هەرە گرنگ و کاریگەرەکان کە ڕۆڵێکی دیاری هەیە لە داڕشتنی پلان و پڕۆژە ستراتیژییەکانی داهاتووی شارەکەدا. بەڕێز سەرهەد حاجی عبداللە، بە شارەزایی و لێهاتوویی خۆی، چاوەڕوان دەکرێت هەنگاوی کاریگەر بنێت لە پێناو بە مۆدێرنکردن و فراوانکردنی ژێرخانی سلێمانی، خزمەتکردنی هاوڵاتیان و بەرەوپێشبردنی ئاستی خزمەتگوزارییەکان، کە بە دڵنیاییەوە کاریگەرییەکی ئەرێنی و بەرچاوی دەبێت لەسەر گەشەپێدان و پێشخستنی شاری سلێمانی.

خۆشحاڵین بە ڕاگەیاندن و خستنەڕووی باڵەخانە نوێیەکانمان (B2 & B1) لە پرۆژەی ڕۆڤار سیتی. لەم یەکانەوە، پەنجەرەی ماڵەکەت ڕاستەوخۆ بەسەر دیمەنێکی پانۆرامای سلێمانی و سەوزایی بێپایانی پارکی هەواری شاردا دەکرێتەوە، کە جوانی و ئارامی پێکەوە کۆدەکاتەوە.لێرە، ئێمە باوەڕمان وایە هەر خێزانێک پێداویستی تایبەتی خۆی هەیە، لە باڵەخانە نوێیەکاندا، 5 نەخشە و ڕووبەری جیاوازمان بەردەست خستووە (101م، 132.3م، 142.6م، 144.7م، 157م)، تا بەتەواوی لەگەڵ شێوازی ژیانتاندا بگونجێت.

راوێژکارێکی باڵای سەرۆککۆماری تورکیا دەڵێت، نابێت ئۆپۆزیسیۆن دژی پرۆسەی چارەسەری بێت. لەبارەی پرسی کوردەوە ئاماژە بەوە دەکات: ''لە دەسەڵاتی سەرۆککۆمار، ئەردۆغاندا کۆتایی بە سیاسەتی نکۆڵیکردن لە کورد هات و دان بە ناسنامەی کورد نرا''.

محەممەد ئوچووم، راوێژکاری رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ میدیایەکی وڵاتەکەی، سەبارەت بە پرۆسەی چارەسەری گوتی: ''وەک دەستپێشخەریێکی دەوڵەت دەستیپێکرد، ئێستاش وەک سیاسەتێکی دەوڵەت بەردەوامە''.

راوێژکاری ئەردۆغان جەختی لەوە کردەوە، نابێت ئۆپۆزیسیۆن دژی پرۆسەی چارەسەری بێت و پێیوایە پاڵپشتیکردن لە پرۆسەکە، سوودی بۆ ئۆپۆزیسیۆنیش دەبێت.

بە گوتەی ئوچووم، کۆتاییهاتنی شەڕی چەند دەیەی گەریلاکانی پەکەکە، رۆڵی لە فراوانبوونی زەوینەی سیاسەتی دیموکراسی لە تورکیا دەبێت.

پارتی داد و گەشەپێدان (ئاکپارتی) لە ساڵی 2002ـەوە پارتی دەسەڵاتی تورکیایە و رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا سەرۆکیەتی.

ئوچووم باسی لەوە کرد، ئاکپارتی پرسی کوردی چارەسەر کردووە، گوتیشی: ''لە دەسەڵاتی سەرۆککۆمار ئەردۆغاندا، سیاسەتی رەتکردنەوە و نکۆڵیکردن لە کورد کۆتاییان هات. دان بە ناسنامەی کورد نرا، قەدەخەی سەر زمانی دایک هەڵگیرا. مافە کولتوورییەکانیان بەدەستهێنا''.

پرۆسەی ئەم جارەی چارەسەری لە تورکیا، 1ـی تشرینی یەکەمی پار لەلایەن حکومەتی تورکیاوە هەنگاوی بۆ نرا.

هەرچەندە پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان (دەم پارتی) دەڵێت، ئەو پرۆسە بۆ چارەسەرکردنی پرسی کوردە، بەڵام حکومەتی تورکیا جەخت لەوە دەکاتەوە، پرسی کوردی لە وڵاتەکەی چارەسەر کردووە و پرۆسەکە تەنیا بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕی پەکەکەیە.

دکتۆرە سارا کەمال

-

( خوێندنەوەیەکی یاسای بۆ بارودۆخی میدیا لە کوردستان)

-

کاریگەری میدیای حیزبی تەنها سنوردار نیە لە گواستنەوە یان شێواندنی هەواڵدا، بەڵکو گرنگترین ڕۆڵی بەرجەستە دەبێت لە "پرکردن و بەلارێدابردنی ڕایگشتی"، هەروەها میدیا چەکێکی دەروونیە کە کەمتر نیە لە چەکی ئاگرینی مەترسیدار، بە جۆرێک، ڕاپۆرتەکان، لێکۆڵینەوەکان، بەرنامەکانی گفتوگۆ، تەنانەت پلاتفۆرمەکانی سۆشیال میدیاش، دەکرێت هەمویان ببنە گۆرەپانێکی جەنگ و "مووشەکی میدیایی" ئاراستەی یەکتر بکەن، وە دەرئەنجامی ئەم جەنگە دروستبونی درزێکی قووڵە لەناو ڕیزەکانی کۆمەڵگەی کوردیدا، لە دەستدانی هەستی هاوڵاتی بونە لەلایەن تاکەکانی کۆمەڵگەی کوردی.

بەواتایەکی تر میدیاکان لە هەرێمی کوردستان یەکێکن لە گرنگترین ئامرازەکانی ئاراستەکردنی ڕای گشتی و بنیاتنانی هۆشیاری کۆمەڵگا، بەڵام ئەم ڕۆڵە کە لەبنەمادا دەبێت لەسەر بنەمای پیشەیی و ئەخلاقی بنیات بنرێت، لەم ساڵانەی دواییدا گۆڕاوە بۆ شتێک کە لە "مووشەکی میدیایی" دەچێت کە حزبەکان ئاراستەی یەکدی دەکەن لە ناوخۆی کوردستان.

میدیاکان، چ سەر بە پارتی دیموکراتی کوردستان بن یان یەکێتی نیشتمانی کوردستان یان حزبە ئیسلامی و ئۆپۆزسیۆنەکان، بوونەتە ئامراز لە ململانێیەکی سیاسیی نابەجێ کە هەڕەشە لە ئاشتی کۆمەڵایەتی دەکات و متمانەی کۆمەڵگە بە سیاسەت ومیدیا لەناودەبات.

لە بنەڕەتدا دەستووری عێراق و یاسا ناوخۆییەکانی عیراق وهەرێمی کوردستان، گەرەنتی ئازادی بیروڕا و ڕادەربڕین و ئازادی ڕۆژنامەگەری دەکەن، به ڵام سنوری ئه م ئازادیانه به هۆی واقیعی "تاڵی دابەشکاری هەرێم بەسەر دوو زۆندا" نادیار ولێڵ ونارونە، بەجۆرێک کەناڵەکان و ماڵپەڕەکان و پەیجەکانی سۆشیال میدیای سەر به حیزبەکان «بە دەسەڵات و ئۆپۆزیونیشەوە»، بوونه ته پلاتفۆرمی ناوزڕاندن و تۆمەتبارکردنی یەکدی بە « خیانەت و سیناریۆ و خۆفرۆشی و دزی و ناڕاستی و هتد... »، زیندوترین نمونەش بابەتی دەستگیرکردنی لاهور شێخ جەنگیە، کە سەرۆکی پارتی بەرەی گەل و سەرکردەیەکی دیاری پێشووی یەکێتی نیشتمانی کوردستان بوو، بە جۆرێک کە دروستبونی شەرەکەی لالەزار لە نێوان ئەو بەرێزە و هێزەکانی ئاسایش وکۆماندۆ و دژە تیرۆر، ساتێکی گرنگ بوو بۆ لابردنی پەردە لەسەر میدیای حیزبی و ئاشکراکردنی ڕۆڵی لە دروستکردنی دۆخێکی نەخوازراو لە ناو هەرێمی کوردستان، بە جۆرێک کەناڵەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان ڕوداوی شەرەکەیان قۆستەوە بۆ ئەوەی شەرعیەتی دەستگیرکردنی لاهور شێخ جەنگی بخەنە ژێر پرسیار و هێرشی سیاسی و شەخسی بکەنە سەر یەکێتی نیشتمانی کە ڕکابەری سیاسیانن، هاوکات میدیاکانی سەر بە یەکێتی نیشتمانی وەڵامیان دایەوە و ئەو ڕووداوەیان وەک بەشێک لە بەئامانجگرتنی سیاسی وجێبەجێکردنی یاسا لەم زۆنەدا نیشان دا، بەجۆرێک لەگەڵ پەرەسەندنی ڕوداوەکانی ڕووبوونەوەکەی لالەزار و زیاتر دەرکەوتنی هۆکاری دروستبونی ئەو شەڕە، مەودای "شەڕی میدیایی نێوان ئەو دوو حیزبە" فراوانتر بوو، وە زمانی میدیاکانیان هەندێکجار لە زمانی چەکەکانیان توندتر بوو.

بە داخەوە کە لە دۆخێکی لەم شێوەیە زەرەرمەندی یەکەم و کۆتایی هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستانە، چونکە ئەم واقیعە هاوڵاتیان دەباتە ناو دوڕیانێکی بێ هیوای و ناهاوڵاتی بوون وبێ تاقەتی، هەر بۆیە گرنگە پرسیارێک بکرێت کە ئەویش ئەوەیە: لەچ کاتێکدا ئازادی میدیا دەگۆڕێت بۆ تاوان و دەرچون لە ئەخلاقیاتی پیشەی میدیایی؟

وەڵامدانەوەی ئەم پرسیارە پیویستی بە گەڕانەوەیە بۆ دەستور و یاساکانی ڕێکخستنی کاری میدیایی لە هەرێمی کوردستان، کەبە داخەوە هەرچەندە یاسا هەیە بۆ ڕێکخستنی کاری ڕۆژنامەوانی و میدیایی لە هەرێمی کوردستاندا، بەڵام بەدەست کەلێنی بنەڕەتییەوە دەناڵێنن، بۆ نمونە مادەی (٣٨) لە دەستووری عێراقی ساڵی ٢٠٠٥ گەرەنتی ئازادی ڕادەربڕین و ئازادی ڕۆژنامەگەری دەکات، بەڵام ئەم ئازادیە "سنووردارە" بە قەدەغەکردنی پێشێلکردنی سیستم وئەخلاقی گشتی، هەروەها یاسای ڕۆژنامەگەری لە هەرێمی کوردستان ژمارە (35)ی ساڵی 2007 ئازادی ڕۆژنامەگەری دەپارێزێت، تائەو سنورەی دەرخستنی ڕاستی ڕوداوەکان بۆ هاوڵاتیان پێویستی دەکات، بەڵام کێشە سەرەکیەکە لە نەبونی میکانیزمێکی ڕونە بۆ ڕێکخستنی ئەدای میدیای حیزبی، ئەمەش بۆشایی یاسایی دروست دەکات، کە ڕێگە بە "شەڕی میدیایی" دەدات بەبێ کۆنترۆڵ.

لە کۆتایدا دەڵێین یاساکان پێناسەیەکی ورد بۆ «قسەی ڕقاوی » یان «هاندانی میدیایی» ناکەن و زۆرجار میکانیزمەکانی لێپرسینەوە بە شێوەیەکی هەڵبژێردراو یان لە ژێر فشاری سیاسیدا جێبەجێ دەکرێن، ئەم بۆشاییە یاساییە ڕێگە بە لایەنەکان دەدات کە میدیاکانیان وەک موشەکێکی هێرشبەر بەکاربهێنن بەبێ ترس لە لێپرسینەوەی ڕاستەقینە، ئەمەش دەبێتە هۆی تێکدانی ئاشتی کۆمەڵایەتی کۆمەڵگەی کوردی.

بۆیە پیویستی سنوردارکردنی ڕۆڵی میدیای حیزبی لە هەرێمی کوردستان پێویستیەکی ئێجگار گرنگە، وە جێبەجێکردنی ئەم ئامانجە پیویستی بە چاکسازی یاسایی و دامەزراوەیی هەیە کە هەژموونی حیزبەکان لە گۆڕەپانی میدیادا سنووردار بکات، ئەمەش دەتوانرێت لە ڕێگەی هەموارکردنەوەی یاسای ڕۆژنامەوانی بەدی بهێنرێت، بۆ دەستەبەرکردنی یەکسانی و ڕێگریکردن لە ئیستغلالکردنی سیاسی، وە بەدامەزراندنی دەزگای سەربەخۆ بۆ چاودێریکردنی ئەدای میدیا و دەستەبەرکردنی فرەیی و پابەندبوون بە ستانداردە پیشەییەکان، وەهەروەها سنوردارکردنی ڕۆڵی میدیایی حیزبی پاڵپشتی دارایی بۆ میدیایی سەربەخۆ دێنێتە ئاراوە، کە ئەمەش لە ڕێگەی سندوقە بێلایەنەکان یان بەرنامە نێودەوڵەتییەکانەوە دەکرێت، وە لە هەمان کاتدا کۆمەڵگەی مەدەنی و زانکۆکان دەکرێت بەشداربن لە دامەزراندنی کولتورێکی میدیایی سەربەخۆی ڕەخنەگرانە و جیاوازی لەگەڵ پڕوپاگەندەی سیاسی، جگە لەوەش بەرزکردنەوەی شەفافیەت لە خاوەندارێتی میدیاکاندا، پەیوەندیە سیاسی و داراییەکانیان ئاشکرا دەکات، بەمەش هۆشیاری گشتی زیاد دەکات و وردە وردە کاریگەری میدیای حیزبی لەسەر حیسابی میدیای سەربەخۆ کەم دەبێتەوە.