خۆ خۆری کورد و یەك دەستی دوژمنانی

شێركۆ جمال سعید
-

کورد هەرجارەی ناوێ لەشکستەکانی دێنێ ، کۆتا شکست ناونرا ڕێکەوتنی جەزائیر ، بەڵێ پلانگێڕی دژی کورد هەیە ، بەڵام کورد لەکوێی گەمەی سیاسیدایە ؟ کورد بەهەموو لایەکدا پەل دەهاوێ بۆدروستکردنی پەیوەندێ تەنانەت وتراوە کورد سڵ لەهیچ ناکاتەوە لەپەیوەندی و کارکردن وکاربۆکردن ، خوێنی ڕۆڵەکانی هەرزانتزین شت بوە بۆڕازی کردنی دۆست و دڕاوسێکانی ، لەماوەی سی ساڵی ڕابردوو وێڕای خوێن هەرزان فرۆشی و بەکڕێدان و گرێبەستی درێژخایەن و هەراجکردنی سامانی ژێر زەوی و سەرزەوی ، وە کوردستانیان کردە بازاڕی کاڵای نەیارانی کورد سەدان شت کرا بەمەبەستی ڕازیکردن و دروست کردنی پەیوەندی و بەو هیوایەی دوژمنان لێیان ڕازی بن ، 

ئەمەریکا ڕوسیا تورکیا ئیران ، ئەو چوار ئاگرەی کە کورد یاریان لەگەڵ دەکات ، ڕوسیای کۆماری مەهاباد ، ئەمەریکاو ئێرانی نسکۆی ١٩٧٥ بەناوی ڕێکەوتنی جەزائیر ، تورکیای قین لەدڵ و بەخوێن تینوی کورد ، ئەو چوار ووڵاتەن کە کورد بۆتە یاری دەستیان ، ئەو ووڵاتانەن کورد جارێ لەشەڕو جاری لەئاشتیدا بوە لەگەڵیان ، 

ئایە کورد ساویلکەو نەزانە و لەجیاتی جارێک سەدجار لەکونێکەوە دەگەزرێ !؟ یان کورد پیکهاتەکەی و سروشتی جیۆسیایسی و پەیوەندیە کۆمەڵایەتیەکەی وای کردوە لەهیچ شەڕێکی سیاسیدا براوەنەبێت ، گەر قسەو باس لەسەر ئەم باسەبکەین دەبێت هەموو مێژوو هەڵدەینەوە و درێژە دەکێشێت ،

پێکهاتەی کۆمەڵایەتێ و سروشت و پاشخانی فکری کورد وەك دیفاکتۆیەک وەردەگرین ، کە وێرای پلانگیڕی و هەموو فاکتەرەکانی تر من بەگرنگترینان دەزانم لەهۆکاری شکستەکان ،

لانی کەم مێژوویەکی نزیک کورد ماوەی دوو سەد ساڵە خەریکی خۆخۆریە ، بەشیوەکانی میرایەتی و ناوچەگەری و دیالێکت و بنەماڵەگەڕی و شارچێتی و باڵ باڵێنی حزبی و شەری براکانی ناو ئەماڕەتێک و ئامۆزاکانی ناو بنەماڵەو ......هتد

هەموو دژیەکەکان لە دژی کورد ڕێک دەکەون ، ڕوسیاو ئەمەریکا ، تورک عەرەب فارس ، موسڵمان عەلمانی ، سونە شیعە عەلەوی ، بەڵام کورد لەنێوماڵی خۆی یەکگرتوو نیە !!

باس لە داڕوخانی ئەماڕەتەکان ناکەین ، بەڵام شێخ مەحمود وشۆرشەکەی بونە مۆرکی ناوچەیەک و باقی کورد تەماشاکەر بوو ، مەهاباد بەشێك لەئەفسەرەکان بەدڵ بۆی یەکلایی نەبوبونەوە ، شۆڕشی ئەیلول و باڵی مەکتەب سیاسیەکەی ، پاشان لەدوای نسکۆشەوە دیسان براکوژی و هەرچی جۆرەکانی ماڵ جیایی هەیە لە ساڵی ١٩٧٦ وە لەکوردستانی باشور پەیڕەو دەکری تا ئەم شێرپەنجەیەش هاتەوە شارو لەدوای ١٩٩٣ وە لاشەی کوردو حکومەتی باشوری داڕزاند و پەرت و پەرتەوازی کرد ، ئێستاش بەوردوو درشت دوای ٥٧ ساڵ هەمان تاس و حەمامەو وێڕای ئەم هەموو پلانگێریە دەرەکیە کورد لەناوخۆدا خۆخۆرن و دژیەکن ، 

بگەڕێینەوە بۆسەرەتای باسەکەمان ،سەرانی کورد هەموو جارێ شکست و نسکۆ دەدەنە پاڵ دوژمنانی کورد ، بەڵام پێم وایە دوژمنانی کورد و تەنانەت هەندێ بەناو دۆستەکانیشی دوای ئەوەی دەزانن مانەوەی شۆرش بەم شێوە پاشاگەردانیە سەرگەردانیە بۆناوچەکە بە پلانێکی ناوچەیی گولەیەك لەسەری ئەو شۆرشەدەدەن کە خۆشی نازانی چی دەکات و ئامانجە سەرەکیەکەی کردۆتە قوربانی ململانێ ، زۆر جار کورد بەنەمانی شۆرشەکە خۆشی هەستی کردوە پێویستی بەپشو وەتەوبەو بەخۆدا چونەوەیەکە کەماوەیەکی دورو درێژە ماندوەوە دواجار لەگەڵ نەمانی سەرکردە یان پشتیوانی دەرەکی یان هەرەشەیەکی گەورە سەرکردەکان ئاشبەتاڵیان لێکردوەوە کەوتونەتە کۆکردنەوەی سامان لەجیاتی شۆرش ، 

ئەوەی سەرکردەکان پێمان دەڵێن پلان دژی کورد بەرەنجامی ناکامڵی و بێ دنیابینی و گێژاوی ئەوشۆرشەیە کە لەماوەی سی ساڵ شارو هەشتا ساڵی شۆرش شاخ و شار دا نەیتوانیەوە تەنها یەك شت بکات پەند لەڕابردوو وەربگرێت تەنها یەك جار نیشتمانی بێت و واز لەخۆخۆری بێنێت ،واز لە بەرە باب و بنەماڵەو شارو ناوچەی دیالێکت بێنێت ، 

بۆیە عەقلیەتی کورد وێڕای سەدان زانکۆو ناوەندی ڕۆشنبیری و سەدان حەکیم و نوسەر کە وەسیتیان کرد کورد پەند لەڕابڕدووی وەرگرێت ، بەڵام کورد وەك خۆی مایەوە ئەوانیش ناچار سەری خۆیان هەڵگرت چەندین فەرماندە سەریان نایەوە داوایان کرد باکورد واز لە عەقڵی خێڵ و یاسای شاخ و بیرکردنەوەی قۆناغی شۆرشی چەکداری بێنێت بەداخەوە نەکرا ، 

ئەو ئەفەندیانەش لەنەوەی دووەم و سێ هەمی شۆرش کەلەتاروگە گەورەبون و زۆریان زمانی بیانیان لەکوردیەکەیان باشترە ئەمانیش هەمان ڕتم پێیان خستەوە ئەو قوڕاوەی کە باب وباپیرانیان ئاوەکەیان ڕشت ، بۆیە لەسەردەمی پۆست سیاسیە ئەفەندیەکانیشدا نسکۆ هەرلەدارگای کورد دەدات مادام کورد قسەی یەکتر ناخوێنێتەوەو خەریکی خۆخۆریە ، ئەو پلانگیریەش کەباسی لێوە دەکرێ تەنها بەهانەیەکە بۆ پردەپۆشی هەڵەی شۆرشە چەواشەکەیان .