لەسەر پرسی بە هەرێمکردنی_سلێمانی، وەڵامێک بۆ ”هادی حەمە ڕەشید”

ئاسۆ عەبدوللەتیف

سەرەتا نایشارمەوە کە دژی پرۆژەی بە هەرێمکردنی سلێمانی و ئەو جۆرە لامەرکەزیەتەم کە گروپەکەتان ماوەیەکە مارکێتینگی بۆدەکات بە سپۆنسەری خەڵکانی دیارو نادیار، بەڵام بە هێواشی و گفتوگۆی برایانەو دوور لەو زمانەی کاک هادی بەکاری هێنا، هەڵچوون و هات و هاواری ناوێ، هەر بە سادەیی، خودی تایتڵی پرۆژەی ئەم دەستەیە، بۆنی جیاوازیگەرایی و پۆپۆلیزمی لێ دێ و خواستێکی میللیگەراو سوڵتەویی نوێیە بە ئاراستەی سێنتراڵکردنی سلێمانی و پەراوێزکردنی شارەکانی تر، ئەمەش بۆ مەبەستی حوکمی کەمینەیەکی ئەرستۆکرات و لاوازکردنی پێگەو قەوارەی هەرێمی کوردستان.

کۆی پرۆژەکە وێڕای ئەو هەموو دەستەواژەو ماف و ئیمتیازو خەونە جوانانە، بەڵام بە هەناسەی پەرتکردن و لاوازکردنی ئەزمونی حوکمڕانی کوردستان نوسراوە، کاک هادی خۆی دەڵێت “ڕەنگە پرۆژەکە دەستکەوتی زۆربێت” ڕەنگە چییە؟ یاریکردن بە چارەنوسی خەڵک لەسەر گریمانەیەکی بەتاڵ کە سوور دەزانن هێنانە دیی ئاسان نییەو لەبەرچاونەگرتنی دەرەنجامە خراپەکانی هەر پرۆژەیەک بۆ سبەی زیانەکانی زۆرترەو بگرە مایەپوچیی فیکریی و سیاسییە.

باشە، ئەگەر من ئیشکالم لەگەڵ هەر ئاکت و پێشنیارێک هەبێت کە مەترسی بێت بۆ سەر قەوارەو ئەزمونەکامان چ نەنگی و عەیبەیەکی تێدایە وا لای تۆ بۆتە گرێی نوسینەکەت، داخەکەم ئەم پەرەگرافە سەرتۆپی نوسینەکەتە، کەواتە ئێوە لەبنەرەتدا دژی پاراستنی ئەم قەوارەن بە تۆپزیی.

پرۆژەکە خۆی لەدایک بووی دۆخێکی ناسروشتییە لەم کاتەداو پەرچەکرداری ململانێی ئایدۆلۆژیی و حیزبییە نەک ئیدارەدان و خۆبەڕێوەبەریی، وەک کەرەستەیەکی بەرژەوەندخوازانە بەکاری دەهێنن بۆ دروستکردنی فشار و دەستکەوتی حیزبی و کەسیی و بەهیچ جۆرێک ناچێتەوە سەر یاسای فیدڕاڵیەتی پارێزگاکان، ئەگینا ئەگەر پرۆژەکەتان بۆ پرسی فیدراڵیەتی پارێزگاکانە، تەواو هاوڕام و ئەوە پرسێکی دەستوریی و یاساییەو هەڵەبجەش دەبێت لەگەڵ سلێمانی و پارێزگاکانی تردا ئەو زەماوەندە ساز بکات و کارنامەی ئەم کابینەیەش تەئکید لەو پرسە دەکاتەوە، نەک ئێوە بەدڵی خۆتان کۆمەڵێک شاری ستەمدیدە بکەن بە پاشکۆی سلێمانی و ئێوەی هەڵەبجەییش خێرا موبارەکەی بکەن، هەڵەبجەو مێژوەکەی بایی ئەوەندە سەنگی هەیە چیتر سایەی ویلایەتی کەس قبوڵ نەکات.

ئەسڵەن پێم سەیرە ئێوەی خاوەن قەڵەم چۆن ڕێگەتان بەخۆتاندا سیمبولیەتی هەڵەبجەو سەروەریەکانی ئاوا ئاسان و سادە بخەنە ناو کردەی مامەڵەو پرۆژەیەکی وەهاوە، هەر بە هێواشی بەو هاوڕێیانەت بڵێ بۆچی رازی نەبوون ناوی پرۆژەکەتان بگۆڕن بە هەرێمی سلێمانی هەڵەبجە، ئەزانی برادەر هێشتا غيره ئەکەن لەم شارە، چونکە پرۆژەکە بۆ دوبارە بەقوربانیکردنەوەی هەڵەبجەیە، ئینجا بە ناوەندکردنی سیاسی شاری سلێمانی و خەونی زیندوکردنەوەی ئیمارەتی بابان و ئەو نۆستالیژیا خەوتوە.

ئەوانەی کە دژی هەر گەشەسەندنێکی هەولێرو دهۆک و هەڵەبجەن و تەنها چاویان گۆیژەو ئەزمڕو سەهۆڵەکەی سلێمانی دەبینن و کاک هادیش لای بۆتە کافێکانی لاسفیگاس و شانزەلێزێ و ڕازیی نییە ئێمەی هەڵەبجەیی چایەکی گەرمی لێ بخۆینەوە، دەبێت بزانن نەپرۆژە واتەرح دەکرێت و نە شاریش وا گەشەی پێدەدرێت، لەبری ئەوە خۆتان فێری کەلتوری لێبوردەیی و کاڵکردنەوەی جیاوازیەکان بکەن و گاڵتەو گەپ بەکەس مەکەن، ئێوە هاتوون چ داهێنانێک دەکەن، جگە لە پرۆژەی چاندن و پەرەپێدانی ڕق بۆ ئەو سیستمەی کە لای ئێوە بۆتە ئەزمونێکی شکستخواردوو بەحوکمی جیاوازی ئایدۆلۆژیی و فیکریی و سیاسیتان، بەڵام خەڵک بۆ دەبێ باجی ئەو ململانێ ناتەندروستە بدات و ئەمە چ پیشەسازییەکە بەدەستی خۆت هەرێمەکەت لاواز بکەیت و دڵخۆش بیت بە گوتاری سەدرو عامیریی و مالیکی و تاکڕەویی و ئیستیبدادو سێنتراڵکردنەوەی بەغدادو تەنانەت بەو وتارانەی منیش بێزاربن کە دژی شۆڤێنیەتی عێراق و کازمی نوسیومە وەک کاک هادی بە زنجیرە وتار ناوی بردوە.

ئینجا با بۆت ڕاست بکەمەوە کاکە هادی، من نە زنجیرە وتارم نوسیوەو نە پڕۆژەم ئامادەکردوە بۆ ئەوەی زەخرەفەسازیی وتارەکەت سەرچیخ نەچێت، دژی فیدڕاڵیەتی خودی سلێمانیش نیم و نەمنوسیوە، لێ بۆ خواستی بە هەرێمکردنی سلێمانی و یەکخستنی ئەو جوگرافیا فراوانە بۆ تەنها شارێک، ڕوانگەو ئارگیومێنتی جیاوازم خستۆتە ڕوو بەبێ هیچ تۆمەت و تەخوین و ناوهێنانێک، خۆزگە بەڕێزیشتان بە نەفەسی تولێرانس و دیالۆگ و ئارگیومێت وەڵامتان ئەدایەوەو ئەو حوکمەتان نەئەدا بەسەر منی هاوشاریتدا، هەست بەوە دەکەم پەرەگرافەکانتان جوان نەلکاندوە بە بەیەکەوەو لە میتۆدی نوسین و تەرزی ڕەخنەی جددی و مۆڕاڵ چونەتە دەرەوە، ئەگەرنا تۆ کە نازانیت جیاوازیی بکەیت لە نێوان میللیگەراو میللیگەرای سەرەتایی، کۆمۆنەو کۆمۆنەی سەرەتایی و فیوداڵیزم و خێڵی سەرەتایی و بەدەویی و ئاغاواتیش، حەتمەن ناشزانیت شوێنپێهەڵگرتنی گروپێکی ئەرستۆکرات مانای چییە کە لەسادەترین مانادا ئاغاواتسازییەکی مۆدێرنە، پاشان چەمکی میللیگەرا، نەک “میللیگەرای سەرەتایی” کە بۆ تۆو هاوڕێکانت بۆتە کێشە، تەواو زەینێکی نوێ و تازەی دنیای مۆدێرنە، کە پۆپۆلیزم و رایسیزم و نازیزمی نوێی ئەڵەمانەکان، بەکاریان هێنا بۆ پرۆژەکانیان، ترەمپیزم و ئەردوگانیزم بەشێکن لەو میللیگەرا ، بۆیە هیچ زەینێکی خێڵگەرای کۆنی تێدا نییە، ئەمەش نەخوێندنەوەو دەرک نەکردن و هەرسنەکردنی وشەیەکە بۆتان و هێشتا لاتان وایە ڕێگاکەتان بۆ ئاسانەو میللیگەرا نین و دەستەبژێریی شارەکانن!

نیگەرانم بۆ تۆ، کە بەندە بە پارێزەریی چەوتی و گەندەڵیەکانی ئەم حوکمڕانییە دەزانی و گوایە چاوپۆشیم لێکردون، ئەمە غەدرە برام، لە مێژووی بیست و پێنج ساڵەی ئەدەبیات و نوسین و ڕۆژنامەگەریی مندا ئەگەر خوێنەرێکی بە ویژدان بیت، بگەڕێ بزانم یەک وشەو ستون، ئەدۆزیتەوە ستایشێکی دەسەڵاتم کردبێت و لە یەک ناحەقی و نادادیی و گەندەڵییش بەرگرییم کردبێت و تەنانەت پەشیمان بوبمەوە وەک جەنابتان لە کۆمەڵێک پرەنسیپی نەگۆڕی حیزبی و ڕێکخراوەیی و ڕیفۆرمخوازیی؟

بەڵام بەڵێ لەگەڵ خواستی سەربەخۆیی ئەم ئەزمونە سیاسیەدام و وەک تۆ دژی سەربەخۆیی و ریفراندۆمی کوردستان، نەوەستام و دواتر پشتگیریی لە دەستوری هەرێمێکی بچوکی بێفکرو بێ جەدواو میللیگەرا بکەم کە هێشتا ئیعتیراف بە پارێزگا تازەکەی هەڵەبجە ناکات و لە ڕیزی قەزاو ناحیەکاندا دایناوە، وەک لە خاڵی یەکەمی پەیامی دەستەکەتان هاتوە ئەم دەستەیە ڕۆڵەکانی نیشتیمان و پارێزگاکەی خۆتانن واتە بەس سلێمانی بە تاک؟ ئەی پارێزگای هەڵەبجە، کوا، بەهیوای یەکتری خوێندنەوەو نەفەسی درێژتر بۆتان نەک هەڵچون، هەربژیت.