د. عیرفان مستەفا
-
من له زانكۆ ده ساڵ مامۆستابووم و دوو ملیۆن و زیاده‌یه‌ك كه بیرم نه‌ماوه چه‌نده موچه‌ی مانگكێم بوو. ئه‌و موچه‌یه‌م له به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌دا وه‌رده‌گرت هه‌فته‌ی شه‌ش سه‌عات له ژوورێك له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵه گه‌نجێك كۆببمه‌وه كه هیچیان پێویستیان به‌و وانانه نه‌بوو كه ده‌مووه‌ته‌وه، هه‌موویان بۆ وه‌رگرتنی بڕوانامه‌كه ناچاربوون بێنه ناو ئه‌و زیندانه‌وه.
منیش هه‌موو رۆژێك پرسیارم له خۆم ده‌كرد من چیده‌كه‌م و كارم چییه‌و ئه‌و پاره‌یه بۆ وه‌رده‌گرم. دوای ده ساڵ تێگه‌یشتم ئه‌و پاره‌یه‌ی كه مانگانه وه‌ریده‌گرم، نه‌ك هه‌ر په‌یوه‌ندی به‌كاره‌كه‌مه‌وه نییه، به‌ڵكو بۆ ئه‌وه‌یه ئه‌و كاره نه‌كه‌م كه‌ی هی ئه‌وه‌یه له زانكۆ بیكه‌م، واته پاره‌كه بۆ ئه‌وه‌یه كارنه‌كه‌م.
هه‌فته‌ی شه‌ش سه‌عات پیاز پاكبكه‌یت هوشیار بیت كه كاره‌كه‌ت پیازپاككردنه نه‌ك علم و مه‌عریفه‌ت ئیتر سه‌ری هه‌فته‌كه‌ت ده‌خوات و ناشتوانی ئه‌و كاره‌ی كه ده‌بێت بیكه‌یت وكاری تۆیه بیكه‌یت. ئه‌مه هه‌موو رۆژێك له مێشكما خولی ده‌خوارد: من چیده‌كه‌م؟ من پاره وه‌رده‌گرم تا ئه‌وئیشه‌ی هه‌مه بیكه‌م یان پاره وه‌رده‌گرم بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و ئیشه‌ی هه‌مه نه‌یكه‌م. من تێگه‌یشتم ئه‌و پاره‌یه‌ی وه‌ریده‌گرم به‌رامبه‌ر ئه‌و شه‌ش سه‌عاته له بێكاری له هه‌فته‌كه‌دا وه‌زه‌ی هه‌فته‌كه‌م بۆ كردنی كاره‌كه لێ ده‌سێنێت. شه‌ش سه‌عات له بێكاری وزه‌ی یه‌ك هه‌فته له كارركردنت لێده‌سێنێت و كاره‌ی كه ده‌بوایه بیكه‌یت ئیتر ناتوانیت بیكه‌یت.
من كه‌وتمه نێوان ئه‌وه‌ی كاته‌كه‌م بفرشم به‌و پارەیه و كاره‌كه‌م نه‌كه‌م یان كاته‌كه نه‌فرۆشم و بیده‌م به‌كاره‌كه‌م و كاره‌كه‌ی خۆمی پێ بكه‌م. وه‌رگرتنی پاره له به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌دا كه كار نه‌كه‌یت گه‌وره‌ترین گه‌نده‌ڵییه، پاره له كاردا ئامانج نییه، پاره بۆ ئه‌وه‌یه كه وزه‌ی پێ بكڕیت بۆ ئه‌وه‌ی به‌و وزه‌یه كاره‌كه‌ت بكه‌یت. به‌ڵام من له‌زانكۆ پاره‌یان پێده‌دام تا بیكه‌مه وزه و وه‌زه‌ی هه‌فته‌یه‌ك له شه‌ش سه‌عاتدا به فیڕۆ بده‌م و دۆخێكی ده‌روونی وام بۆ دروست ببێت له‌ده‌ره‌وه‌ی ئه‌و شه‌ش سه‌عاته له هه‌فته‌كه‌دا ده‌ستم نه‌چێته كاره‌كه‌م بیكه‌م.
من له زانكۆ رۆژ به رۆژ گه‌نده‌ڵ ده‌بووم، گه‌نده‌ڵی تا سه‌رئێسقانم هاتبوو، ئه‌گه‌ر یه‌ك ساڵی تر به‌رده‌وام بومایا ئیفلیجی ده‌كردم و بۆ هه‌تا هه‌تایه ئه‌و كاره‌ی كه بۆ ئه‌وه چووبوومه زانكۆ بیكه‌م نه‌ده‌كرا. بۆ ئه‌وه‌ی نه‌گه‌م به‌و ئیفلیجییه عه‌قڵی و روحییه، ده‌بوایه ده‌ست له هه‌موو ئه‌وه هه‌ڵگرم كه زانكۆی بۆ ئیفلیجكردنم پێی ده‌دام. ده‌ستم له هه‌مووی هه‌ڵگرت و سه‌ری خۆم هه‌ڵگرت و رۆشتم، به‌ڵام نه‌مده‌زانی بۆ كوێ ده‌ڕۆم، نه‌مده‌زانی چی بكه‌م بۆ ئه‌وه‌ی نان و ئاوێك هه‌بێت بیخۆم تا كاره‌كه‌م بكه‌م. لێره‌دا كه‌وتمه نێوان ئیفلیجی روحم و ئیفلیجی جه‌سته‌م. چۆن وه‌زه بۆ جه‌سته‌م په‌یدا بكه‌م تا ئه‌و كاره‌ی كه ده‌بوایه له زانكۆ بیكه‌م، بیكه‌م. بیرم له زۆر شت ده‌كرده‌وه، بیرم له كارێك ده‌كرده‌وه ئه‌گه‌ر له رووی جه‌سته‌ییشه‌وه سه‌خت بێت كێشه نییه، گرنگ ئه‌وه‌یه روحم ئیفلیج نه‌كات و بتوانم كاره‌كه‌ی خۆمی پێ بكه‌م. من هه‌ستم به پووچییه‌كی سه‌یر ده‌كرد، خۆم به شاگردی ماسیگرێك ده‌بینییه‌وه كه منی بردووه‌ته كه‌نار روبارێك هه‌فته‌ی شه‌شه سه‌عات له به‌رامبه‌ر دوو ملیۆن و زیاده‌یه‌ك ماسی بۆ بگرم و رووباره‌كه‌ش هیچ ماسییه‌كی تێدا نه‌بیت و هه‌ردووكیشمان بزانین كه هیچ ماسیه‌كی تێدا نییه.
چی له‌و كاره پوچتره كه شاگردی ماسیگرێك بیت هه‌ردووكتان بزانن ماسی له‌ورووباره‌دا نییه كه راوه‌ماسی تیدا ده‌كه‌ن و هه‌موو مانگێكیش ماسیگره‌كه پاره‌ی ته‌نێك ماسیت پێبدات.
خۆم وه‌ك كه‌سیك ده‌هاته پێش چاوه كه كه‌سێك مانگانه به دوو ملیۆن دینار و زیاده‌یه‌ك كاری ماسیگرتنی بۆ ده‌كه‌م له ناو ئاوێكدا كه ماسی تێدا نییه. دوای ئه‌وه گه‌یشتمه هه‌ورامان و به‌و كه‌مه پاره‌یه‌ی كه له گیرفانمدا بوو خانووێكی دووره ده‌ستم له گوندی ئه‌حمه‌د ئاوا به كرێیه‌كی كه‌م ده‌ست كه‌وت كه سه‌ربانه‌كه‌ی داربوو، خانووێك بوو كه كه‌س پێی رازی نه‌ده‌بوو. دوای ئه‌وه بیرم له‌وه كرده‌وه چۆن ده‌ست به كاره‌كه‌م بكه‌م. چۆن وزه بۆ جه‌سته‌م په‌یدا بكه‌م و روحم ئیفلیج نه‌بێت.
نزیكه‌ی مانگێك له ناو ته‌نیاییەكی قووڵدا بووم. خه‌ڵكی لادێكه‌ش كه‌س نه‌یده‌ناسیم و ئه‌وانه‌ش كه كۆن یه‌كترمان بینیبوو، نه‌یانده‌ناسیمه‌وه. بیست ساڵ له هه‌ولێر بووم كه ده‌چوومه بازاڕ شتێك بكڕم یان ته‌كسیه‌كم ده‌گرت یه‌كه‌م پرسیار كه لێیان ده‌كردم پێیان ده‌وتم ئێرانیت؟ خه‌ڵكی لادێكه‌ی هه‌ورامانیش وایان زانیبوو ئێرانیم و كه له‌و دۆخی ته‌نیایه‌شدا ده‌یانبینیم كه به‌ربه‌رده‌میان ده‌ڕۆشتم وایان ده‌زانی تلیاكیم و ئاگام له دنیا نییه. من كه گه‌ڕامه‌وه بۆ هه‌ورامان، وا گه‌ڕامه‌وه كه بۆ زێدی خۆم ده‌گه‌ڕێمه‌وه، نه‌مده‌زانی ده‌بێت حكومه‌ت ئاگادار بكه‌مه‌وه له‌وه‌ی كه من هاتووم بۆ هه‌ورامان. به‌یانییه‌كی زوو به‌ر له خۆرهه‌ڵهاتن ته‌قه له‌ده‌رگا كۆنه‌كه‌ی ماڵه‌كه‌م درا، كه كردمه‌وه كۆمه‌ڵه چه‌كدارێك له به‌ده‌م ماڵه‌كه‌‌مدا وه‌ستابوون و له ئاماده‌باشیدا بوون، منیش هیچ له وه‌زعه‌كه تێناگه‌م. له‌گه‌ڵ ده‌رگا كردنه‌وه‌كه‌دا خۆیان كرد به خه‌ڵوه‌ته‌كه‌مدام دارو دیواریان هه‌موو پشكنی. سواری ئۆتۆمبێڵیكیان كردم و ئه‌ملاوئه‌ولایان گرتم. منیش هیچ تێناگه‌م و زۆریش سه‌رمامه و له‌رزگرتوومی و هه‌ستیشم به‌وه ده‌كرد كه له‌رزگرتنه‌كه‌م به هه‌ڵه لێكده‌ده‌نه‌وه، به یه‌كێكیانم وت له‌رزه‌كه هی ترس نییه هی ئه‌وه‌یه سه‌رمامه. كه گه‌یشتینه ئاسایش دوای ماوه‌یه‌ك راگرتن ده‌ستكرا به تحقیق كردن و ناسنامه‌كانی خۆمم پیشاندان و ئه‌وانیش به‌ربه‌ره به‌رچاویان روون بوویه‌وه وتیان ده‌بوایه ئاگادارمان بكه‌یته‌وه كه تۆ گه‌ڕاویته‌وه بۆ ئێره. دوای ئه‌وه‌ی شته‌كان روون بوونه‌وه، به رێزه‌وه به‌ڕێیان كردم. به‌ڵام ئه‌مه بۆ من هیچی له دۆخه‌كه‌م نه گۆڕی وه‌كو وابێت له‌سه‌ر ئه‌م زه‌مینه نه‌بم، هه‌ر بیرم لای ئه‌وه بوو چۆن وزه بۆ له‌شم په‌یدا بكه‌م و ئه‌و كارانه‌ی كه ده‌بوایه له زانكۆ بیانكه‌م، بیانكه‌م.
دوای ماوه‌یه‌ك كه زانرا من عرفانی مه‌لا مسته‌فای سه‌رگه‌تم ئیتر كه‌سانێك ده‌هاتن بۆ لام و منیان ده‌خسته‌وه قسه‌كردن. كه‌سه‌كان زۆر بوون و هه‌مووشیان حه‌زیان له‌وه بوو گفتووگۆ بكه‌ین، هه‌ندێك له‌وانه له دووره‌وه ناویان بیستبووم هه‌ندێكیان یه‌كمان نه‌ده‌ناسی و هه‌ندێكیشیان هاوڕێی قوتابخانه و هاوڕیی كۆنم بوون كه ساڵانێكی زۆر یه‌كمان نه‌بینیبوو. ئه‌م یه‌كترناسین و گفتووگۆكردنه كاتێكی زۆری ده‌ویست و ئه‌وانیش زۆر تامەزرۆی ئه‌و گفتووگۆیانه بوون. منیش بیرم له كات و له په‌یداكردنی وزه ده‌كرده‌وه بۆ كاره‌كه‌م. بۆیه به‌وانم وت من پێویستم به كاته و ناشتوانم خۆم له ئێوه بگرمه‌وه. بۆیه باشتر وایه كۆرسێك بكه‌ینه‌وه كه بابه‌ته‌كه‌ی نزیك بێت له‌و مه‌سه‌لانه‌وه كه پرسیاریان له باره‌وه ده‌كه‌ن. زۆرێك له پرسیاره‌كانیان ده‌چوونه بواری ئاكاره‌وه، بۆیه ئه‌وه‌م به باش زانی كتێبی (میتافیزیكای ئاكار) كانت بكه‌م به كتێبی كۆرسه‌كه.
له‌گه‌ڵ ئه‌و كۆرسه‌دا هه‌ستم به‌وه كرد كه‌وتوومه‌ته ناو ئه‌و كاره‌وه كه ده‌بوایه له زانكۆ بیكه‌م و نه‌ده‌كرا. هه‌ستم به ئارامییه‌كی زۆر ده‌كرد دڵم به‌وه خۆشبوو كه رۆحم هێشتا گوڕێكی تێدا ماوه و ئیفلیج نه‌بووه و ده‌توانم كاره‌كه‌م بكه‌م. روحم گه‌شبوویه‌وه به‌وه‌ی كه ئیتر كاته‌كه‌م ده‌چێته ناو كاره‌كه‌مه‌وه و به فیڕۆ ناچێت.
كۆرسه‌كه هه‌فته‌ی رۆژێك بوو، له رۆژه‌كه‌شدا دوو سه‌عاتبوو. ئه‌و دوو سه‌عاته له كاركردن نه‌ك وه‌ك شه‌ش سه‌عاته‌كه‌ی زانكۆ وزه‌ی هه‌فته‌كه‌ی نه‌ده‌كوشتم، به‌ڵكو وزه‌ی هه‌فته‌یه‌كی به روحم ده‌به‌خشی، چونكه هه‌ستم ده‌كرد ئه‌وان وه‌ك قوتابیه‌كانی زانكۆ له قاعه‌كه‌دا زیندان نه‌كراون و نه‌ك هه‌ر ئه‌وه به‌ڵكو هه‌ست به ئازادییه‌كی ڕۆحی ده‌كه‌ن. منیش خۆم هه‌ستمده‌كرد پاسه‌وانی زیندانییه‌كان نیم و له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵه هاوڕێیه‌ك دام گفتووگۆ له‌سه‌ر ئازادی و ئاكار ده‌كه‌ین.
ئه‌و كاره‌ی كه ده‌بوایه له زانكۆ بیكه‌م نه‌كرا، به شێوه‌یه‌كی راسته‌قینه له‌و كۆرسه‌وه ده‌ستی پێكرد.. دوای ئه‌و كاره تێگه‌یشتم ئه‌و هه‌نگاوه‌ی ناومه چه‌ند له جێی خۆی بوو. تێگه‌یشتم پاره بۆ ئه‌و وزه‌یه نه‌بێت كه ئیشی پێ بكه‌یت و پاره بۆ به فیرۆدانی ئه‌و وزه‌یه بێت، روحت ئیفلیج ده‌كات. ده‌بێت پاره بۆ ئیش بێت نه‌ك ئیش بۆ پاره. دوای كردنه‌وه‌ی كۆرسه‌كه زیاتر له دوو مانگێك به‌سه‌ر ئه‌م سه‌هه‌لگرتنه‌مدا تێپه‌ڕی بوو. ئه‌و كه‌مه پاره‌یه‌ش ئیتر كۆتایی پێده‌هات و شوێنێكیشم به كرێ له خورماڵ گرتبوو. پێویستیشم به نانێك هه‌بوو بیخۆم تا كاره‌كه‌م بكه‌م و بۆ نان و كرێ خانووه‌كه یارمه‌تی كه‌سم قبوڵ نه‌بوو چونكه بروام وابوو كه جه‌سته‌م ده‌توانێت كارێك بۆ خۆی بكات، به‌ڵام كاره‌كه ده‌بێت كارێك بێت روحم ئفلیج نه‌كات. من نازانم بۆ ئیمشه‌و ویستم ئه‌م چیرۆكه‌كه بگیڕمه‌وه و ته‌واویشی نه‌كه‌م.
ليست هناك تعليقات
إرسال تعليق