پرۆسه‌ى سێیه‌م: (به‌تایبه‌تكردنی ئایین، of Religion Privatization):
كۆمه‌ڵناسی ئه‌مریكایی ناودار (پیته‌ر بێرگه‌ر، Peter Berger) پرۆفیسۆری (زانكۆی بۆستن) (1929 - 2017) رای وابوو كه هه‌ردوو پرۆسه‌ى گه‌شه‌پێدانی كۆمه‌ڵایه‌تی (به‌شارستانیكردن) و گه‌شه‌پێدانی ئابوری (به‌پیشه‌سازیكردن) ده‌بنه‌هۆی گواستنه‌وه‌ى ئایین له بواری گشتییه‌وه بۆ بواری تایبه‌تی ژیانی تاكه‌كه‌س، واته له سه‌رده‌می مۆدێرنێتیدا ئایین بواری گشتی چۆڵده‌كات و ته‌نها له بوارى تایبه‌تدا ده‌مێنێته‌وه به‌مه‌به‌ستی پیاده‌كردنی بیروباوه‌ڕو سرووته ئایینییه‌كان.
كۆمه‌ڵناسی ئه‌مریكایی (تۆماس لوكمان، Thomas Luckman) (1927 - 2016) له كتێبه ناوداره‌كه‌یدا (ئایینی نه‌بینراو: كێشه‌ى ئایین له كۆمه‌ڵگه‌ى مۆدێرندا، The Invisible Religion: The Problem of Religion in Modern Society) جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه ده‌كاته‌وه له سه‌رده‌می مۆدێرنێتیدا ئایین ده‌بێته یه‌كێك له هه‌بووه نه‌بینراوه‌كان، واته له كۆمه‌ڵگه‌ى مۆدێرندا ئایین ده‌بێته یه‌كێك له تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی ژیانی تاكه‌كه‌س و له بواری گشتی كۆمه‌ڵگادا نه‌بینراو ده‌بێت.
پوخته‌ى ئه‌م گریمانه‌یه ئایین ده‌بێـته یه‌كێك له (بژارده‌كانی ژیانی تاكه‌كه‌س، Private Choice) كه مرۆڤ به ئازادانه بڕیاری خۆی ده‌دات له‌باره‌یه‌وه. به ده‌ربڕینێكی تر ئایین ده‌بێته په‌یوه‌ندی تایبه‌تی نێوان مرۆڤ و خودا یان هه‌ر جۆره بیروباوه‌ڕێكی میتافیزیكی و مه‌عنه‌وی، نابێت سنووری ژیانی تایبه‌تی مرۆڤ تێپه‌ڕ بكات، به‌مه‌ش بواره‌كانی گشتیكۆمه‌ڵگا ئازادو سه‌ربه‌خۆ ده‌بن له‌هه‌ر پیاده‌كردنێكی ئایینی چ بۆ كه‌سانی ئیماندار یان بۆ كه‌سانی بێباوه‌ڕ.
ئه‌م گریمانه‌یه وه‌ك یه‌كێك له گریمانه‌كانی به‌سێكیولاربوونی جیهان كه‌وته به‌ر ره‌خنه‌ى به‌شێك له كۆمه‌ڵناسان و پسپۆڕانی بواری فه‌لسه‌فه‌ى ئایین، له ئێستادا گه‌رمترین بابه‌تی گفتوگۆی نێوان هه‌ردوو ئاراسته‌ى سێكیولارو ئاییندار له‌سه‌ر ئه‌م بابه‌ته هه‌ستیاره‌یه، واته ئاماده‌یی و به‌شداری ئایین له بواری گشتی كۆمه‌ڵگادا، لێره‌دا ئاماژه بۆ سێ تێز ده‌كه‌م كه له داهاتوودا وردتر له‌سه‌ریان ده‌وه‌ستین، ئه‌وانیش:
ليست هناك تعليقات
إرسال تعليق