له‌باره‌ی توانای مانه‌وه‌ی ڤایرۆسی كۆرۆنا له جه‌سته‌ی مردوو پرسیاری زۆر كراوه، باس له‌وه‌ش كراوه، ڤایرۆسه‌كه ده‌توانێت تا چه‌ند له جه‌سته‌ی مردوو بمێنێته‌وه، ئایا ده‌بێته هۆی بڵاوبوونه‌وه‌ی كۆرۆنا؟ نوێترین ئاشكراكردنی پزیشكی له باره‌ی ڤایرۆسه‌كه چییه؟
ساڵی رابردوو توێژینه‌وه‌یه‌كی ئه‌ڵمانی بڵاوكرایه‌وه و روونیكرده‌وه، كه ڤایرۆسی كۆرۆنایان له جه‌سته‌ی مردوو دۆزیوه‌ته‌وه، كه دوای مردنی تووشبووی كۆرۆنا، ڤایرۆسه‌كه توانای بڵاوبوونه‌وه‌ی هه‌یه، تا هه‌فته‌یه‌ك.
گۆڤاری "International Journal of Infectious Diseases" توێژینه‌وه‌یه‌كی له مانگی ئایاری رابردوو بڵاوكرده‌وه، كه توێژه‌ران له په‌یمانگه‌ی پزیشكی یاسایی له زانكۆی "سیینا" له ئیتاڵیا جه‌سته‌ی كه‌سێكی تووشبووی كۆرۆنایان دوای مانگێك له مردنی به په‌تاكه توێكارییان بۆ جه‌سته‌كه‌ی كردووه.
توێژه‌ران "جینۆم"ی كۆرۆنایان له جه‌سته‌ی مردووه‌كه دۆزییه‌وه، كه شوێنه‌واری جینۆمی له هه‌ردوو سییه‌كان و دڵی مردووه‌كه‌دا هه‌بووه.
توێژه‌ران ئاماژه‌یان به‌وه كرد، ڤایرۆسه‌كه له جه‌سته‌دا زیندوو نه‌بووه، به‌ڵام ده‌بێت ره‌چاوی مه‌ترسییه‌كانی گواستنه‌وه‌ی ته‌رم بكرێت، كه پسپۆڕه‌كانی بواری توێكاری و ئه‌وانه‌ی به‌شداری له مه‌راسیمی ئاماده‌كردنی ته‌رمه‌كه ده‌كه‌ن و كفنی ده‌كه‌ن و به‌خاكی ده‌سپێرن، هه‌ست به‌و مه‌ترسییه بكه‌ن.
توێژینه‌وه‌یه‌كی دیكه، توێژه‌رانی ئیتاڵی له گۆڤاری "Forensic Science, Medicine and Pathology" هه‌ر له مانگی ئایاری رابردوو بڵاویانكردووه‌ته‌وه، ده‌ركه‌وتووه كۆرۆنا توانای ئه‌وه‌ی هه‌یه له جه‌سته‌ی مردوو دوای چه‌ند رۆژێك بمێنێته‌وه.
توێكاری بۆ 5 ته‌رم كراوه، كه به كۆرۆنا گیانیان له‌ده‌ستداوه، ماوه‌ی مردن و توێكارییه‌كه له نێوان 22 تا 27 رۆژ بووه، له‌و ماوه‌یه‌دا ته‌رمه‌كان بۆ ماوه‌ی 20 تا 25 رۆژ له ناو ساردكه‌ره‌وه بوون، كه پله‌ی گه‌رما 15 پله‌ی ژێر سفر بووه، به‌ر له‌وه‌ش بۆ ماوه‌ی 5 رۆژ به‌خاكسپێردراوه.
توێژه‌ره‌كان گوتیان: له ئه‌نجامی توێژینه‌وه‌كه ده‌رده‌كه‌وێت، كه بۆ پاراستنی پشكنه‌ره‌كان و پاكڕاگرتنی ژووری توێكاری و ده‌وروبه‌ری شوێنه‌كه و كه‌لوپه‌له‌كان ده‌بێت بڵاوبوونه‌وه‌ی كۆرۆنا به‌هه‌ند وه‌ربگیرێت، بۆ ئه‌وه‌ی پشكنه‌ره‌كان تووشی ڤایرۆسه‌كه نه‌بن.
ئاماژه‌یان به‌وه‌ش كرد، جه‌ستی كه‌سێك، كه به‌هۆی كۆرۆنا مردبێت، بڕێكی زۆر ڤایرۆسی كۆرۆنای هه‌ڵگرتووه، بۆ رێگریكردن له‌وه‌ی كه‌سوكاری مردووه‌كه نزیك ببنه‌وه و په‌له له ناشتنی بكرێت، كارێكی گرنگه و ده‌بێت به ته‌واوه‌تی جێبه‌جێ بكرێت.
توێژه‌ران گه‌یشتنه ئه‌و ئه‌نجامه‌ی، كه ڤایرۆسی كۆرۆنا دوای ماوه‌یه‌كی زۆر له مردنی كه‌سی تووشبوو، توانا به‌رگری و مانه‌وه‌ی هه‌یه، ته‌نانه‌ت له بارودۆخی توندیشدا، توانای خۆی له‌ده‌ست نادات.
توێژینه‌وه‌ی سێیه‌م، كه سه‌نته‌ری نیشتمانی بۆ هاوكاری ته‌ندروستی ژینگه‌یی له كه‌نه‌دا له مانگی شوباتی رابردوو بڵاویكردووه‌ته‌وه، ده‌ركه‌وتووه، له ترشی ناوكی ریبی ڤایرۆسی (RNA) له جه‌سته‌ی مردوو، ڤایرۆسی كۆرۆنا توانای بڵاوبوونه‌وه‌ی نییه.
توێژینه‌وه‌كه ئه‌وه‌ی سه‌لماندووه، كه ترشی ناوكی ڤایرۆسه‌كه به تێپه‌ڕبوونی كات لاوز ده‌بێت، به‌ڵام جیناتی ڤایرۆسه‌كه له بڵاوبوونه‌وه ده‌وه‌ستن.
توێژه‌ران ئاشكرایان كرد، كه ترشی ناوكی ڤایرۆسی كۆرۆنا دوای مردنی كه‌سی تووشبوو دوای چه‌ند رۆژێك، سامپڵ له لووت، ده‌م، پووك و ددان، كۆئه‌ندامی هه‌ناسه‌دان، گه‌روو، سییه‌كان و شله‌كانی دیكه‌ی جه‌سته وه‌رگیراوه.
تێبینی ئه‌وه كراوه، ترشی ناوكی ڤایرۆسه‌كه له جه‌سته‌دا زۆر بڵاوبووه‌ته‌وه، چه‌ند كاتژمێرێك تا چه‌ند رۆژێك دوای مردنی كه‌سی تووشبوو ده‌مێنێته‌وه.
توێژه‌ران جه‌ختیان له‌وه كرده‌وه، هه‌بوونی ترشی ناوكی ڤایرۆسی كۆرۆنا به مانای ئه‌وه نایه‌ت، كه ببێته هۆی گواستنه‌وه، به‌ڵام مانه‌وه‌ی له ناو شله‌ی جه‌سته‌دا مه‌ترسییه، بۆیه پێویسته توێژینه‌وه‌ی زیاتری له‌سه‌ر بكرێت، كه ره‌نگه هۆكارێك بێت بۆ گواستنه‌وه.
ليست هناك تعليقات
إرسال تعليق